Waarom is wereldburgerschapseducatie essentieel om jongeren aan te zetten tot actie? – Interview met Nathalie Maelfait
Wereldburgerschapseducatie (WBE) staat centraal in de mondiale vraagstukken van onze tijd. Het stelt jongeren in staat om de complexiteit van de wereld te begrijpen, de onderlinge afhankelijkheid van de huidige uitdagingen te begrijpen en, bovenal, zich klaar te stomen om actie te ondernemen voor een eerlijkere, meer verenigde toekomst.
Voor dit eerste artikel van het jaar spraken we met Nathalie Maelfait, coördinator van BeGlobal, het programma van Enabel gewijd wereldburgerschapseducatie. Zij geeft ons haar visie op WBE en vertelt over de impact die het kan hebben op jonge mensen, door hen voor te bereiden om mondiale uitdagingen met solidariteit en betrokkenheid aan te gaan.

Hallo Nathalie, kun je ons vertellen wie je bent en wat je doet bij BeGlobal?
Hallo, ik ben Nathalie Maelfait, coördinator van het BeGlobal programma.
Kan je ook uitleggen wat wereldburgerschapseducatie is?
Voor mij is wereldburgerschapseducatie (WBE) het soort educatie dat de complexiteit van de huidige mondiale uitdagingen en hun onderlinge afhankelijkheid probeert uit te leggen.
Wat betekent dit in praktische termen?
Klimaatverandering is bijvoorbeeld een wereldwijde kwestie, een complexe uitdaging die ons allemaal aangaat.
Wat WBE probeert te doen, is dit uitleggen aan burgers: Wat is klimaatverandering en hoe beïnvloedt het jou? Er zijn overstromingen geweest in België, net zoals er nu branden zijn in de Verenigde Staten, net zoals er droogte is in de Sahel. We worden dus allemaal geconfronteerd met klimaatverandering. We proberen dan ook aan te tonen dat als we er iets aan willen doen, als we oplossingen willen vinden, dat we dan moeten begrijpen dat we onderling afhankelijk zijn. We zijn allemaal met elkaar verbonden en we moeten samen naar oplossingen zoeken.
Kortom, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje op deze planeet en solidariteit is essentieel.
Heb je nog andere voorbeelden van mondiale uitdagingen waar we in WBE aan zouden kunnen werken?
In WBE kunnen we ook werken aan andere thema’s zoals ongelijkheid in de wereld, economische ongelijkheid bijvoorbeeld.
We proberen aan de mensen uit te leggen waarom rijkdom niet gelijk verdeeld is over de wereld en waarom sommige delen van de wereld rijker zijn dan andere. Armoede komt overal ter wereld voor en in sommige delen van de wereld zijn de ongelijkheden groter dan andere. Er bestaan ook ongelijkheden op mondiaal niveau.
In onze ogen speelt WBE een belangrijke rol daarin om de juiste vragen te stellen: Waarom is er meer armoede in bepaalde delen van de wereld, vooral in Afrika of in andere landen waarmee Enabel samenwerkt, en minder in andere? Hoe komt het dat deze rijkdom niet gelijk verdeeld is? En vooral, hoe kan ik als burger betrokken raken en er iets aan doen?

Uitwisseling met docenten in Oeganda om het bewustzijn over WBE te vergroten – 2022
En ook hier willen we via WBE laten zien dat alles samenhangt: Wat ik als burger hier consumeer, heeft invloed op mensen die bijvoorbeeld elders in de wereld in de landbouw werken. We leggen dus uit hoe wij als burgers, kunnen helpen om bijvoorbeeld economische ongelijkheden over de hele wereld te verminderen.
Je noemde BeGlobal, maar wie of wat is BeGlobal en wat doet BeGlobal?
Wie of wat is Beglobal? BeGlobal is het wereldburgerschapseducatieprogramma van Enabel, het ontwikkelingsagentschap van de Belgische overheid. BeGlobal is een programma dat specifiek werkt op wereldburgerschapseducatie en jongerenengagement. Beiden zijn namelijk gelinkt. Wereldburgerschapseducatie moet je zien in de brede zin van het woord. Het is gericht op alle burgers, niet alleen op jongeren. Nochtans heeft BeGlobal besloten om zich met haar programma te richten op jongeren, en wat we proberen te doen is jongeren in beweging te krijgen. We proberen ze rechtstreeks te bereiken door activiteiten voor hen te organiseren. We geven ze steun, hulpmiddelen, motivatie en een netwerk. We moedigen hen aan om betrokken te raken om de wereld beter te maken.

Global Teachers Academy – 2024
We proberen ze te bereiken via zowel de formele als informele onderwijsstructuren. Dat wil zeggen, we werken met schoolstructuren (schoolmanagement, koepels, administraties) en we doen dit alles in samenwerking met NGO’s, stichtingen en administraties buiten het onderwijs. We proberen dus echt een netwerk te creëren en al deze partners die actief zijn in onderwijs en jongerenwerking voor wereldburgerschap met elkaar in contact te brengen, zodat we de jongeren kunnen versterken en hun engagement in beweging krijgen.
Een iets persoonlijkere vraag, maar wat motiveert jou om rond WBE te werken? En wat motiveerde jou om in deze sector te gaan werken?
Mijn intrinsieke motivaties? Toen ik 17 was, volgde ik een workshop van een ngo over de impact van multinationals op mondiale structuren en burgers. Het was een workshop die echt goed werd geleid op een WBE-manier. Het was een heel concrete en participatieve workshop, een beetje schokkend op een bepaalde manier, met sprekende beelden die ons oprecht raakten. Ze lieten ons voelen in wat voor wereld we leven en voor welke uitdagingen we staan: Wat kan ik nu doen, als jongere? Ik kan een petitie tekenen, maar misschien kan ik ook naar organisaties gaan waar ik me goed bij voel, of ik kan zelf een klein project ontwikkelen hier, op school of elders. Het gaat dus om zeer concrete hulpmiddelen, sprekende beelden die een gevoelige snaar raken, dat is het zo’n beetje. Die workshop zette iets in gang voor mij. Vanaf dat moment zette ik me in voor verschillende projecten, zoals eerlijke handel en dergelijke.

SoliDare Festival – 2023
Ik ben me dan professioneel beginnen te engageren voor de internationale samenwerking en ben bij Enabel terechtgekomen, waar ik al vrij snel wereldburgerschap ontdekte. Het onderwerp heeft me altijd geboeid, want als ik zie dat jonge mensen betrokken willen raken, doet het me een beetje denken aan mijn eigen parcours en hoe WBE ook voor hen een trigger tot actie kan zijn. Ik vind het altijd leuk om te zien hoe jongeren evolueren als ze een traject starten en te zien hoezeer ze het ter harte nemen. Werken voor een agentschap als Enabel is een beetje hetzelfde: we willen de wereld verbeteren en voor mij is WBE de perfecte manier om dat te doen.
Als WBE en de activiteiten van BeGlobal jou ook intrigeren, aarzel dan niet om onze activiteitenkalender te bekijken en mee in actie te komen!